ANTROPOLOJİNİN YÖNTEMLERİ - 3

 

                                       YAPILANDIRILMIŞ GÖRÜŞMELER

 

 1.     Nicelleştirme:

Malinowski ve diğer önde gelen antropologlar alanda araştırma yapan kişilerin mümkün olduğu kadar olayların sayılarını vermesi gerektiğini ısrarla belirtmiş olsa da nicelleştirme çoğu araştırma raporunda yer almamaktadır.

 

2.     Temsil etme özelliği:

Verilerin farklı katılımcılardan ya da çok sayıda kişisel gözlemlerden toplanmış olduğu örneklerde araştırmacı genel olarak gözlemlerin örneklemini oluşturduğu toplam popülasyonu ya da “evren”i belirlemez.

 

3.     Araştırma işlemlerinin belirgin olması:

Çoğu araştırma örneğinde antropologlar betimleyici genellemelerinin temelini oluşturan araştırma teknikleri konusunda bilgi vermemektedir. 

Genellikle katılımcı gözlem ve görüşmelerden söz edilmekte, ancak verileri destekleyen alan bilgilerinin belli bölümleri için çoğunlukla kaynak gösterilmemektedir.

 Genellikle verilen bilgilerin güvenilirliği ve geçerliliğini değerlendirme şansını bulamamaktadır.

 ***Elizabeth Colson, insanların sayımıyla bağlantılı olarak kullanılan yoğun bir görüşme sürecini betimlemektedir.

 Colson’un her bir hane için topladığı veriler kapsamında insanların adları, klan bağlantıları, etnik kökenleri ve ebeveynlerinin doğdukları yerler, kardeşler, eşlere  ilişkin veriler, hane reisinin alternatif isimleri, doğum yeri, yaklaşık olarak doğum tarihî hanede yaşayan insan sayısı ve hanenin atasının akrabalık kategorisi hakkında bilgiler yer almaktadır.

 ***John Beattie (1965) Bunyoro’da standart bir görüşme aracılığıyla toplamış olduğu veri türlerini ayrıntılı şekilde betimlemiştir. Beattie’nin araştırma formu “birden fazlakadınla evlenmiş olan erkeklerin çok geniş ailelerinden”bilgi alınması için tasarlanmıştır.

 Yaş, cinsiyet, akrabalık ilişkileri, hane içinde ve dışındaki bağlantılar, eğitim, meslek, medeni durum, evlilik geçmişi vb. konularda her bir hane halkı hakkında ayrıntılı bilgiler toplanmıştır.

  Beattie görüşmelerin ve kayıtların büyük bölümünü ancak kendisiyle çalışan                             yardımcıları da olmuştur.

 Görüşmeler üç köyde bulunan tüm hanelerde yapılmıştır ve sonuç olarak yaklaşık 115 örnek elde edilmiştir.

 Soru türleri: Soru yoluyla talep edilen bilgilerin olarak tek bir doğru yanıtının olması gerekir.

 ***Görüşme planında yer alan sorular da kapalı mı yoksa açık uçlu mu olacağı bakımından farklılaşır.

  Açık uçlu bir soru sayesinde görüşme yapılan kişi uzunya da kısa bir biçimde kendi istediği cevabı verebilir.

 Ancak açık uçlu sorular genellikle nicel inceleme öncesinde kodlama ve içerik analizi konusunda önemli ölçüde yapılmasını gerektirmektedir.

Ayrıca açık uçlu sorulara verilecek yanıtlar farklı alanlara dağılacağı için görüşme yapılan kişiler arasında caktır.

**Eğer araştırmacı belli yanıtlar konusunda emin ise  sabit-seçenekli sorular kendisi için en uygun soru türü olacaktır ve kuşkusuz bu tür soruların oluşturulması ve çözümlenmesi çok daha kolaydır.

 Etkili görüşme planları çoğunlukla her iki soru türünü de içermektedir.

 Anket:Anketler görüşmelerden farklıdır, çünkü katılımcının kendisi araştırmacı tarafından sunulan bir formda yer alan soruları yanıtlamaktadır.

 Karmaşık toplumlarda anketler çoğunlukla katılımcılara posta yoluyla gönderilmektedir ve anketleri yanıtlamak gönüllülük esasına dayanmaktadır.

 ***Anketler birincil nüfus sayım aracı olarak tatmin edici araçlar değildir, çünkü anketlerin yanıtlanarak geri gönderilmesi kesinlik taşımamaktadır.

  Karmaşık istatistiksel incelemelerin yer aldığı çalışmalarda anketlerde bulunan maddelere verilen yanıtlar rastgele olmayan örneklem özelliği nedeniyle itirazlara neden olmaktadır.

  ***Materyallerin istatistiksel açıdan çözümlenmesi, genel betimleyici bilgilerin toplanmasının yanında ikincil sırada ise anketler faydalı olabilir.

 ***Antropologlar, kültürel ve toplumsal davranışların belli alanlarını incelemek üzere çok sayıda özel anket ve görüşme planları geliştirmiştir.

 Whiting vd. çocuk eğitimi ve sosyalleşme konusuna yönelik özel görüşme planlamış, Landy Portoriko’da bir köyde annelerle görüşmeler yapmak üzere bir plan yapmıştır.

 Güneybatı’daki bir toplumda Kızılderililer, İspanyol kökenli Amerikalılar ve Anglo kökenliler arasında içki kullanma ve sapma davranışları konusunda araştırma yapmak amacıyla uzun bir görüşme (yaklaşık iki saat) planı kullanmıştır.

 Antropolojide Nicel Yöntemlerin Kullanılması “Antropolojinin başlıca koşulu şudur: antropoloji kişisel bir deneyimle başlar ve kişisel bir deneyimle sona erer,ancak antropolojik araştırmanın başlangıcı ile sonu arasında bilgisayar kullanılan alanlar yer almaktadır.”

 Bilgisayar teknolojisinin büyük oranda desteklediği istatistik ve matematiksel teknikler bu ihtiyaca yanıt vermesi için geliştirilmiştir.

 Ancak nicel yöntemler tek başına kullanıldıklarında pek az katkıda bulunmaktadır.

 Daha da önemlisi hangi soruların sorulacağına, hangi verilerin toplanacağına ve hangi hipotezlerin test edileceğine dikkat edilmelidir.

 ***David Thomas, buna ilişkin olarak şunları yazmıştır: “Antropologların bir sarhoşun sokak lambasını kullandığıölçüde istatistiği kullandığı söylenmektedir.”

Kalitesiz bir araştırma, istatistiksel terimlerin kullanılmasıyla ve çok sayıda sayıya yer verilmesiyle gizlenebilir.

 ***Antropolojide sistematik bir şekilde nicelleştirmenin ve istatistiğin nasıl kullanılacağına ilişkin örneklerden biri Pasternak tarafından gerçekleştirilen çalışmalardır.

Pasternak, Tayvan’daki iki köyden topladığı verileri incelemek amacıyla istatistiksel tekniklerden faydalanmıştır.

 Pasternak’ın amacı ailelerin ilk çocuklarına sahip olma zamanlamasını etkileyen faktörleri belirlemekti.

Pasternak, besin maddelerinin sürekli olacağına duyulan güvenin ilk doğan çocukların mevsimsel dağılımınıetkileyen en muhtemel etmen olduğunu bulmuştur.

***Hiçbir bilimsel inceleme tamamen kesin değildir.

 Veriler her zaman değişmekte ve daha önceden yapılan araştırmaları düzeltmektedir.

 1978 yılında yaptığı çalışmadan itibaren Pasternak, Tayvan’daki demografik örneklemini genişletmiştir ve Çin’de yeni araştırmalara başlamıştır.

 İkincil Veriler Kullanılarak Yapılan Araştırma Alan araştırması antropolojiye özgüdür ve yeni verilerin  çoğu etnografik verilerden gelmektedir.

Ancak araştırmaların önemli bir bölümü ayrıca ikincil verileri (önceden toplanmış olan, arşivlerde ya da kütüphanelerdebulunan materyaller) temel almaktadır.

 İkincil verileri kullanan araştırmacıların sorduğu temel soru türleri tarihsel çalışmalar ve tarihsel olmayan çalışmaları kapsar.

 ***Antropolojide kullanılan bir dizi karşılaştırmalı araştırma yöntemi bulunmaktadır.

 Bunlardan en yaygın olan iki yöntem, kontrollü karşılaştırma ve kültürlerarası araştırmadır.

 Yöntemlerden her birinin olumlu ve olumsuz yönleri vardır.

 Kontrollü veri karşılaştırmasında araştırmacı incelenen boyutlar dışındaki tüm boyutlarda benzer olan ancak aynı olmayan iki ya da daha fazla sayıda toplum seçmektedir.

Daha sonra araştırmacı toplumlar arasındaki çeşitliliğe açıklama getiren nedensel bir mekanizma meydana getirmek üzere seçtiği toplumlardan her birinde inceleme alanlarına ilişkin toplanmış olan karşılaştırılabilir veriler üzerinde çalışma yapmaktadır.

 Burton Pasternak bu yöntemi, Tayvanlı köylüler arasındaki çeşitlilikleri anlamak amacıyla kullanmıştır.

 ***Kontrollü karşılaştırmaların olumlu yönü şudur: Kontrollü karşılaştırmalar sayesinde araştırmacı deney koşullarının dikkatle kontrol altına alındığı bir laboratuar deneyinin benzerini meydana getirmeye çalışmaktadır.

 ***Kontrollü karşılaştırmanın olumsuzlukları ise şunlardır: Söz konusu kontrol, en azından kısmen aldatıcı olabilir, çünkü kontrol hiçbir zaman ortalamadan daha fazlası olamamaktadır.

 ***Kültürlerarası araştırmalar genellikle tüm dünyadan toplanmış olan raporlardan bir örneklem meydana getirerek bir hipotezi test etmektedir.

 Daha sonra bu raporlar ham verilerin kaynağı hâline gelmektedir.

 Ham veriler ise değişkenler şeklinde düzenlenir ve kodlanır.

Örnegın; Leavitt verilerini 330’dan fazla toplumla ilgili raporların ve belgelerin endekslenen bir derlemesi olan İnsan İlişkileri Alanı Dosyaları’dan (HRAF) almıştır.

 ***Sonuç olarak, antropolojik araştırmalarda önem taşıyan tüm teknikleri ve soruları ayrıntılı şekilde ele almak mümkün değildir.

 Belirtilmesi gereken başlıca konu şudur: Alan, yeni fikirlere ve yeni yöntem ve tekniklere her zaman açıktır.